Overheidsparticipatie en burgerparticipatie

Participatie kan, afhankelijk van de context, vele vormen aannemen. Zo kan participatie binnen een bedrijf bijvoorbeeld verwijzen naar de mate waarin werknemers een stem hebben in het beleid. Als het de relatie betreft tussen de burgers en de overheid, kan men twee vormen van participatie onderscheiden: overheidsparticipatie en burgerparticipatie. Deze twee termen worden regelmatig verwisseld en door elkaar heen gebruikt. Toch is er wel degelijk verschil tussen de betekenis van overheidsparticipatie en die van burgerparticipatie.

De definitie van overheidsparticipatie

Als we het hebben over overheidsparticipatie, betreft het initiatieven van betrokken burgers, waarbij de overheid participeert. Hier wordt dus door de overheid ingespeeld op wensen die vanuit de samenleving komen en daar waar nodig wordt ondersteuning geboden in de vorm van bijvoorbeeld ruimte of geld. Een mooi streven, dat bijdraagt aan democratisering. Helaas gaat dit niet vanzelf. De overheid, zowel landelijk als op provincie – en gemeenteniveau, moet leren hoe ze het beste kan aansluiten bij deze burgerinitiatieven. Het gaat dan met name over het ondersteunen met beleidsmatige kennis, het faciliteren van de projecten die de bewoners aandragen en het bekostigen van de initiatieven. Een voorbeeld van succesvolle overheidsparticipatie is het Keizer Karel Platform in Amstelveen, waarbij de gemeente enthousiast aansloot bij de initiatieven van de burgers zelf.

De definitie van burgerparticipatie

Bij burgerparticipatie zijn het initiatieven die vanuit de overheid komen, waarbij de betrokkenheid van de burgers wordt gevraagd. Er is tegenwoordig vaak geen behoefte meer aan een overheid die direct met oplossingen komt of de burgers enkel raadpleegt in een vrijblijvend gesprek. Burgers willen namelijk steeds vaker actief betrokken worden bij het beleid. Met de invoering van de nieuwe Omgevingswet op 1 januari 2024 is dit een must geworden. Gemeentes zijn onder deze wet verplicht om burgers te betrekken bij hun beleid en goed na te denken over de wijze waarop zij participatie willen invullen om zoveel mogelijk burgers te betrekken bij het proces. Dit is met name een uitdaging in steden waar er veel onderling verschil is in economisch, sociaal en cultureel kapitaal, zoals in Rotterdam. Vaak wordt een gedeelte van de burgers niet bereikt en daarbij ook niet betrokken. De juiste methode en tools kunnen hierbij helpen.

Participatie faciliteren

Wat overeenkomt bij beide is het doel: samen oplossingen zoeken voor maatschappelijke vraagstukken en het overheidsbeleid beter afstemmen op wat de bevolking graag wil. Dit bereik je door ze te laten meepraten en meebepalen over hun eigen leefomgeving. Zowel bij overheidsparticipatie als burgerparticipatie kunnen wij als participatie experts hulp bieden en het participatieproces faciliteren. Een inclusief participatieproces op een effectieve manier organiseren kost veel tijd en vaak zie je door de bomen het bos niet meer. Het aanbod aan tools is groot, waardoor het lastig wordt om een goede keuze te maken. Neem gerust eens contact met ons op, zodat wij een advies op maat kunnen opstellen dat naadloos aansluit op jouw project. Wij bieden onze diensten aan in het hele land, onder andere in de volgende steden:

• Almere
• Amsterdam
• Breda
• Den Bosch
• Den Haag
• Dordrecht
• Eindhoven
• Rotterdam
• Tilburg
• Utrecht
• Groningen